مقدمه و تاریخچه

رزها در تاریخ    

Rosa در لاتین به معنای گل سرخ می باشد . از آغاز تاریخ ، گل سرخ بیش از همه گلها در قلوب بشر جای گرفته و از وقتی که مردم از زیبایی درخشان گل ، آگاهی یافته اند ، گل سرخ یک سرو گردن از آنها بلند تربوده است. گل سرخ میراث بزرگی از افسانه وتاریخ را به همراه دارد . این درختچه زیبا ، میلیونها سال قبل از بوجود آمدن بشر در روی زمین ، زیسته و زیبائی و عطر را در همه جا گسترده است. شواهد تاریخی بیانگر این حقیقت است که هیچ کدام از گلها به اندازه گلهای رز در قلب بشر نفوذ نکرده است.گل رز نشانه الهه زیبایی و عشق یونانیان باستان, آفرد یت و رومیان ونوس بوده است.بیشتر بدانیم...

گیاه شناسی رز

تمامی رزها متعلق به خانواده Roscoeمی باشد.  ,گیاهان این خانوادهعلفی یا درختچه ای هستند.گلها منظم, ناجور گل پوش , به ندرت بدون گلبرگ , محور بشقابی شکل یا پیاله ای شکل.گاسبرگها, گلبرگها و پرچم اغلب در حاشیه قرار دارند, به ندرت فقط 1 الی 5 تایی ,برچه ها مساوی با 2یا 3 برابر تعداد کاسبرگها یا بینهایت و متعدد, به ندرت 1الی 4 تایی ,جدا یا به حفره مقعر محور گل متصل ,یک خانه ای , تخمک دو تایی ,واژگون ,میوه خشک یا گوشت آلود می باشد. 

مشخصات رزها

                                                    رزها از لحاظ مورفولوژیکی بوته محسوب می شوند .

 بدین معنی که شاخه ها بطور منظمی از پایین تنه بالا آمده و به نوبه خود منشعب می شوند. بالا رفتن آنها به مقدار مشخصی توسط خارها میسر است . بزرگی و کوچکی خارها بسته به واریته و گونه های مختلف چه از لحاظ شکل فرق می کند . شکل خارها ممکن است به صورت راست و یا قلابی , از خشن و یا سوزنی شکل تا مسطح و پهن, متغییر باشد.کمی بالاتر از نقطه اتصال دمبرگ به ساقه چشمها قرار دارند که محل انشعاب شاخه های جانبی بعدی می باشند.گل آذین رزها غالبا کم و بیش در قسمت انتهایی شاخه های جوان قرار می گیرند. کاسبرگها به صورت نوک تیز تا پهن -  صاف یا غدهدار – ساده یا پر مانند دیده می شوند.بخش تحتانی مادگی به تخمدان حاوی تخمکها ختم شده و اغلب در ته گل گوشتی و کوزهای شکل قرار دارد که میوه گل سرخ را بوجود می آورد.

انواع رزها

رزهای دو رگه چای Hybrid tea roses

رزهای این گروه ساقه های گل دهنده بلندی دارند. هر ساقه به تعداد محدودی گل منتهی می شود. غنچه ها از نظر اندازه متوسط یا بزرگ هستند. رزهای دو رگه چای مناسب تهیه شاخه گل بریده می باشند. اما برای کاشت در حاشیه نوع Floribunda  مناسب تر است.

رزهای فلوریباندا roses: Floribunda

این رزها در انتهای هر ساقه گل دهنده , دسته ای از غنچه و گل دارند. این غنچه ها معمولا همزمان با هم باز می شوند. به دلیل تعداد بیشتر گلها و گل دهی نسبتا طولانی تر, برای حاشیه کاری و کاشت در باغچه مناسب تر می باشند.

رزهای مینیاتورMiniature roses

گلها و برگهای این رزها کوچک بوده و فرم و شکل گیاه نیز بوته ای می باشد. به طوری که حد اکثر ارتفاع آنها حدود چهل سانتیمتر است. رزهای مینیاتور را علاوه بر کاشت در بیشتر باغچه ها و یا حاشیه ها, در گلدان نیز می توان پرورش داده و طی فصل سرد آنها را به داخل خانه انتقال داد.

Ramblers and Climbersرزهای رونده

رزهای رونده شاخه هایی محکم و غیر قابل انعطاف دارند. گلهایشان نیز از نظر اندازه و حجم بزرگتر از گلهای Rambler می باشد و در طول فصل رشد دارای چند ین دوره گلدهی میباشند. برای پوشاندن سطح د یوارها, اغلب از رونده رزهای رونده و برای پوشش زمین و همچنین تنه درختها و یا ستون های تزیینی بیشتر از رزهایRamble استفاده می شود.

رزهای درختچه ای (مجنون)Standard roses

عوامل محیطی

اغلب رزها مکانهای گرم و آفتابی یا نیمه آفتابی با خاک نرم و مقوی دارای آب کافی با جریان هوای زیاد را دوست دارند . بتابر این رزها گساهان پر توقعی محسوب می شوند . هر چه شرایط محیطی بهتر باشد به همان مقدار احتیاج رزها به مراقبت کمتر می شود.

گرما- آفتاب

برای رزها باید محل گرم و آفتابی انتخاب شود.فضاهای  باز و چمنزارها و فضا های درختکاری شده بهتر می باشد . مکانهای نیمه سایه و یا سایه روشن را رزها به خوبی تحمل می کنند.

نوع خاک

بهترین و مناسبترین خاک , خاک نیمه سنگین شنی رسی هوموس دار و ماسه دار می باشد. خاکی که به مقدار کافی قدرت نگهداری مواد غذایی و آب را داشته و همچنین به قدر کافی نرم و پرزدار بوده و بتواند جریان عبور آب و هوا را خوب فراهم کند.

عمق خاک

برای رزهایی که ریشه شان نسبتا عمیق در خاک فرو می رود بهتر است خاک محل چند ماه قبل از کاشت به عمق دو بیلچه شخم زده و هوا داده شود.

آب

رزها احتیاج به آب زیادی دارند و از طرفی نسبت به خیسی خیلی حساس می باشند. خاک مورد نظر باید قابلیت نگهداری آب کافی را داشته باشد . در صورتیکه خاک سبک بوده و قابلیت نگهداری آب را نداشته باشد, می توان با اضافه کردن ماسه و تورب تکه درشت و پرلیت و غیره آن را بهبود داد.

آبیاری رز

غفلت در  امر آبیاری رزها , ضعیف شدن ریشه های سطحی,کاهش رشد ,کوچک ماندن گلها و پایان زود هنگام دوره ی گلدهی را بدنبال خواهد داشت آبیاری خوب بعد از قرار گرفتن گیاه در گودال کاشت  برای این است که خاک کاملا خیس شود و بتواند با ریشه خوب تماس پیدا کند و در نتیجه رشد حوب گیاه فراهم بشود آب دادن مداوم و به موقع در سال اول خیلی ضروری است .از سال دوم آبدهی در مواقع خشک سال ضرورت دارد .                                                                   

ادامه مطلب...

تکثیررزها

تکثیر رزها بطرق قلمه زنی در قلمستانها یا موسسات تولید نهال که دارای تاسیسات تولید مه نمی باشد و اینکار را اغلب با رزهای کوتوله گلدانی انجام می دهند . قبل از همه چیز گلدانها ویا ظروف در نظر گرفته شده را با یک ماده و یا بستر ازدیادی که از ماسه شسته کریستال و تورب مرطوب به نسبت مساوی تشکیل شده است پر می کند و محتوای ظرف را قبل از قرار دادن قلمه بر گدار کمی مرطوب کرده و با دست اندکی فشار می دهند . در این مرحله به عنوان قلمه شاخه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که کوتاه و رسیده باشند .

بیشتر...

آفات و بیماریهای گیاه رز

رزها همانند هر موجود زنده ی دیگری توسط عوامل مضر و مخرب مورد حمله قرار می گیرند. عموما آفات در بهار و بیماریها در تابستان و پاییز شیوع می یابد. قوی و سالم بودن گیاه و کاشت و نگهداری خوب میتواند تا حدی از خطر حملات آفت و بیماریها بکاهد ولی مصونیت صد در صد ایجاد نمی کندبیشتر...

 Damask - Rose

این گیاه بسیار مقاوم بوده و اکثر شرایط آب و هوائی را به خوبی تحمل می کند ولی اصولاً مناطق باز و آفتابگیر با شبهای نبستاً خنک را ترجیح می دهد. نسبت به کم آبی مقاوم بوده و بسته به منطقه کشت شده بین 7 تا 15 روز یکبار در زمان گلدهی و 20 تا 30 روز یکبار در دیگر دوره های رشد آبیاری می شود. خاکهای حاصلخیز شنی- رسی دارای بافت نسبتاً خشک که هوا را به خوبی از خود عبور دهد و دارای مقادیری مواد آلی پوسیده باشد . ساختن لانه ی خودش استفاده می کند.

کاشت نهال های آن معمولاً در اسفندماه در گودالهائی به عمق 30 تا 40 سانتی متر انجام می شود. عمده ترین روش کشت جوی و پشته با فواصل خطوط کشت حدود 4 متر و فاصله نهالهای حدود 2 متر است. عملیات هرس بیشتر برای حذف شاخه های ضعیف و کنترل بیماری ها و آفات انجام می شود و در اکثر مناطق عمل هرس فرم دهی دیده می شود. معمولاً 5 تا 6 سال بعد از کاشت درختچه های گل محمدی راکف بر می کنند تا عمل جوان سازی گیاه انجام شود.

گل محمدی از سال دوم شروع به گل دهی می کند و بیشترین محصول را در سالهای 3 و 4 دارد ولی از سال ششم گل ها ریز شده و مقدار محصول نیز کم می شود. زمان برداشت از اول اردیبهشت شروع شده و در بعضی مناطق گاهی تا آخر خرداد نیز ادامه می یابد ولی معمولاً طول دورة برداشت 20 تا 30 روز است. میانگین مقدار محصول یک درختچة گل محمدی 2 تا 5/2 کیلوگرم است.

گل محمدی از راه پاجوش ، قلمه زدن ، خوابانیدن و پیوندزدن و از طریق بذر ( برای مصارف خاص ) تکثیر می شود که در کاشان اکثراً به روش پاجوش است.

مهمترین آفات گل محمدی شته ها ( خصوصاً شتة گل سرخ ) کنه ها، شپشک ، کرم ساقه خوار و مهمترین بیماری آن سفیدک می باشد. سموم مصرفی برای کنترل آفات بیشتر گوزاتیون، مالاتیون و دیازینون و برای بیماری سفیدک سموم سولفوره می باشد.

      تهیه گلاب                                                                      

مراحل کار بدین صورت است که ابتدا کتری بزرگی را بر روی اجاق گاز قرار دهید . دهانه کتری را توسط لوله ای به داخل بطری بزرگ شیشهای متصل نمائید . این لوله باید به میزان کافی طویل باشد زیرا مابین راه کتری به بطری شیشهای ,ظرفی پر از آب سرد باید قرار داده شود و لوله رابط از میان آب درون این ظرف عبور کند. داخل کتری را تا نیمه پر از گلبرگهای رز کرده وتا اندازه ای داخل آن آب می ریزیم که روی گلبرگها پوشیده شود , سپس گاز را روشن کرده و بگذاریدآب کتری جوش بیاید. وقتی آب کتری تقریبا تمام شد حرارت دادن را متوقف کنید و محتویات با قیمانده در لوله را به آرامی داخل بطری بریزید . محصول بدست آمده گلاب نام دارد.